Tedaviler

Ameliyatsız Hidrosel Tedavisi: Skleroterapi

Posted on by Prof. Dr. Özgür KILIÇKESMEZ

Ameliyatsız hidrosel tedavisi skleroterapi, testis etrafında sıvı birikimi olan hastalarda cerrahiye alternatif minimal invaziv bir yöntemdir. İnce iğne ile sıvı boşaltılır ve sklerozan madde enjekte edilerek tekrar sıvı birikmesi engellenir.

Ultrason eşliğinde skleroterapi, komplikasyon riskini azaltır ve hedefe yönelik tedavi sağlar. Bu yöntem, cerrahi riski yüksek veya operasyon istemeyen hastalarda güvenle uygulanabilir. İşlem genellikle kısa sürede tamamlanır.

Skleroterapi sonrası hafif ağrı veya şişlik görülebilir, ancak bu durum genellikle kısa sürede düzelir. Başarı oranı yüksektir ve çoğu hastada tek uygulama ile kalıcı iyileşme sağlanabilir.

Bu yöntem, hızlı iyileşme süresi, düşük komplikasyon oranı ve lokal anestezi ile uygulanabilmesi sayesinde özellikle yaşlı veya ek hastalığı olan bireylerde tercih edilir.

Skleroterapi Nedir?

Skleroterapi damar içi tahriş edici maddelerin enjekte edilmesi esasına dayanan tıbbi bir prosedürdür. Tedavi sürecinde özellikle varisli damarların iç duvarlarına zarar verilerek damarın kapanması hedeflenir. Bu işlem damarın iltihaplanmasını tetikler ve sonuçta damarın yok olmasına yol açar. Kullanılan sklerozan ajanlar şunları içerir:

  • Osmotik ajanlar: gliserin ve hipertonik salin.
  • Deterjanlar: polidokanol ve sodyum tetradeksil sülfat.
  • İyotlu maddeler.

Skleroterapi genellikle alt ekstremitelerdeki estetik açıdan rahatsız edici veya ağrılı varisler için tercih edilir. Ayrıca bazı hemoroid vakalarında da etkili bir çözüm sunar. Modern tıp literatüründe 1850’lerden itibaren yer almaya başlayan skleroterapi özellikle 1940’larda sodyum tetradeksil sülfat’ın kullanıma girmesiyle popülerlik kazanmıştır. Bu yöntem günümüzde de venöz yetmezliklerin tedavisinde altın standart olarak kabul edilir.

Hidrosel Nedir?

Hidrosel testis torbasının anormal şekilde şişmesine neden olan bir sağlık sorunudur. Yunanca kökenli bu terim su ve tümör kelimelerinin birleşiminden türemiştir. Hastalık testisleri çevreleyen zarlar arasında sıvı birikmesi ile karakterize edilir. Normal koşullar altında bu zarlar arasında sadece küçük bir miktar kayganlaştırıcı sıvı bulunur:

  • Normal sıvı miktarı: 0,5 – 1 ml.
  • Hidrosel durumunda sıvı miktarı: 100–200 ml bazen daha fazla.

Bu fazlalık skrotumun şişmesine ve bazen ağrıya neden olabilir. Tedavi edilmezse bu durum konfor eksikliğine ve estetik problemlere yol açabilir. Hidroselin nedenleri çeşitlidir ve genellikle altta yatan başka bir sağlık sorunu olmadan meydana gelir.

Ameliyatsız Hidrosel Tedavisinde Skleroterapi Nasıl Yapılır?

Hidrosel tedavisinde skleroterapi işlemi, minimal invaziv bir yaklaşımdır. Öncelikle hidrosel kesesi içerisinde biriken sıvı, steril bir iğne yardımıyla dikkatlice boşaltılır. Bu işlem, kesenin içini tamamen boşaltmak için yapılır. Ardından sklerozan çözelti enjekte edilir. Bu çözelti, genellikle doksisiklin veya sodyum tetradesil sülfat gibi maddeler içerir. Sklerozan çözeltinin enjekte edilmesi aşağıdaki adımları içerir:

  • Kesenin tamamen boş olduğundan emin olmak.
  • Belirtilen sklerozan çözeltiyi hazırlamak.
  • Çözeltiyi keseye yavaşça enjekte etmek.

Enjeksiyon sonrası, çözelti kesenin iç zarıyla reaksiyona girerek yara izi oluşumunu tetikler. Bu süreç kesenin tekrar sıvı ile dolmasını önler. İşlem genellikle lokal anestezi altında gerçekleşir ve ayakta tedavi edilebilir bir durumdur. Her bir seans 15 ila 30 dakika arasında sürer.

Skleroterapi Hidrosel Tedavisinde Ne Kadar Başarılıdır?

Hidrosel tedavisinde skleroterapi yöntemi cerrahiye kıyasla daha az komplikasyon riski taşır ve maliyet açısından daha avantajlıdır. Doksisiklin kullanımıyla yapılan skleroterapi tek seans sonrası %84 gibi etkileyici bir başarı oranına ulaşır. Bu oran tetrasiklin ile tedavi edilen durumlardan daha yüksektir:

  • Doksisiklin: %84 başarı oranı.
  • Tetrasiklin: %75 başarı oranı.

Diğer sklerozan maddeler de çeşitli başarı oranları göstermektedir:

  • Polidocanol: %51,7 ile %94 arasında genel başarı oranı.
  • Alkol: %80 ile %97,62 arasında genel başarı oranı.

Her sklerozan ajanın etkinliği uygulanan tedavi sürecine ve hidroselin özelliklerine bağlı olarak değişkenlik gösterir.

Skleroterapinin Yan Etkileri ve Riskleri Nelerdir?

Skleroterapi ameliyatsız hidrosel tedavisinde tercih edilen bir yöntemdir ve bazı yan etkilere neden olabilir. En yaygın görülenler arasında enjeksiyon bölgesinde morarma bulunur; bu durum birkaç gün ila hafta içinde iyileşme eğilimindedir. Ayrıca tedavi alanında hafif şişlik ve kızarıklık da sıklıkla karşılaşılan durumlardır ve bu belirtiler genellikle geçicidir.

  • Morarma: Enjeksiyon sonrası ortaya çıkar ve kısa sürede iyileşir.
  • Şişlik ve Kızarıklık: Enjeksiyon bölgesinde geçici rahatsızlıklardır.
  • Kaşıntı ve Yanma: Tedavi sonrası birkaç gün sürebilir.
  • Hiperpigmentasyon: Tedavi edilen damar boyunca ciltte geçici koyulaşmalar meydana gelebilir. Zamanla düzelme gösterir ancak bazı durumlarda kalıcı olabilir.
  • Küçük Deri Yaraları: Enjeksiyon bölgesinde oluşabilir ve genellikle küçüktür.

Daha nadir yan etkiler de mevcuttur. Bunlar arasında enjeksiyon bölgesinde iltihaplanma ve sıcaklık hissi bulunur. Bu durum genellikle ağrı kesicilerle kontrol altına alınabilir. Ayrıca tedavi edilen damarlarda küçük kan pıhtıları oluşabilir. Nadiren bu pıhtılar daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

  • İltihaplanma: Şişlik ve rahatsızlık hissine neden olur.
  • Kan Pıhtıları: Tedavi edilen damarlarda oluşabilir ve ciddi durumlara ilerleyebilir.
  • Hava Kabarcıkları: Kan dolaşımına girerek baş ağrısı veya mide bulantısına neden olabilir.
  • Alerjik Reaksiyonlar: Sklerozan çözeltiye karşı nadiren görülür.

Bu yan etkiler genellikle yönetilebilir ve geçicidir ancak hastaların tedaviye başlamadan önce bilinçli olmaları önemlidir. Skleroterapi genel olarak etkili ve güvenli bir tedavi seçeneğidir.

Skleroterapi Sonrası Süreç Nasıldır?

Ameliyatsız hidrosel tedavisi olan skleroterapi sonrası süreç hastanın iyileşmesi ve konforu için önemli adımlar içerir. Skleroterapi uygulandıktan sonra hasta için bazı öneriler ve kaçınılması gerekenler şunlardır:

Fiziksel Aktivite:

  • Önerilen aktiviteler: Yürüyüş gibi hafif fiziksel aktiviteler kan akışını artırarak pıhtı oluşumunu önler.
  • Kaçınılması gerekenler: Koşu ve ağır yük taşıma gibi yorucu egzersizlerden uzak durulmalıdır.

Sıcaklık ve Uzun Süreli Pozisyonlardan Kaçınma:

  • Sıcaklığa maruz kalmaktan kaçının: İyileşme sürecinde sıcak banyolar sauna sıcak küvet ve güneşlenmek gibi aktivitelerden en az iki hafta kaçının.
  • Uzun süre oturma veya ayakta durmadan kaçının: Dolaşımı desteklemek için sık sık yürüyüş yaparak bacaklarınızı esnetin.

Su Tüketimi ve Beslenme:

  • Bol miktarda su içmek tedavi sonrası toparlanmayı hızlandırır.
  • Sağlıklı beslenme: Dengeli ve besin değeri yüksek gıdalar tüketin; alkol ve kafeinli içeceklerden uzak durun.

Takip ve Kontrol:

  • Kontrol ziyaretleri: Sağlık uzmanınızın belirlediği tüm randevulara katılın.
  • İlaç ve takviyeler: Doktorunuzun onayı olmadan aspirin veya ibuprofen gibi ilaçları kullanmaktan kaçının.

Skleroterapi Avantajları Nelerdir?

Skleroterapi hidrosel tedavisinde cerrahi yöntemlere göre pek çok avantaj sağlar. Bu tedavi minimal invaziv bir yaklaşımı temsil eder; yani hidrosel içine sklerozan madde enjekte edilerek fibrozisi teşvik eder ve sıvı birikimini azaltır. Bu yöntem daha az invaziv olmanın yanı sıra daha düşük komplikasyon oranları sunar. Ayrıca skleroterapi diğer cerrahi yöntemlere kıyasla daha uygun maliyetlidir ve hastalar için ekonomik bir çözüm sunar. Hastalar bu tedavi sonrası daha hızlı iyileşme süreci gösterirler ve normal aktivitelerine daha erken dönebilirler. Genellikle ayakta tedavi şeklinde uygulanan skleroterapi hastanede yatış gerektirmez ve bu da ilave maliyet ve rahatsızlıkları ortadan kaldırır. İşte skleroterapiyle ilgili öne çıkan avantajlar:

  • Minimal invazivlik
  • Düşük komplikasyon oranları
  • Ekonomik bir çözüm
  • Hızlı iyileşme süreci
  • Ayakta tedavi imkanı
Son Güncellenme: 14 August 2025

Vaka Örnekleri