Biyopsi

Kemik Biyopsisi Nedir? Nasıl Yapılır? Neden Yapılır?

Prof. Dr. Özgür KILIÇKESMEZ tarafından tarihinde yayınlandı

Kemik biyopsisi doktorların çeşitli kemik hastalıklarını ve kanseri teşhis etmesine yardımcı olur. Özel bir iğne kullanılarak yapılan iğne biyopsisi sırasında kemikten küçük bir doku örneği Bilgisayarlı Tomografi eşliğinde en doğru yerden alınır. Daha büyük bir doku parçası gerektiğinde ise açık biyopsi tercih edilir. Bu yöntemde deri yoluyla kemikten bir parça çıkarılır. Her iki biyopsi türü de hastalığın doğru tanımlanmasında kritik öneme sahiptir. Bu testler sayesinde hastaların doğru tedavi planının yapılabilmesi için gerekli bilgiler sağlanmış olur. Kemik biyopsisi bu nedenle tıbbi teşhislerde önemli bir rol oynar.

Kemik Biyopsisi Nedir?

Kemik biyopsisi kemiklerdeki hastalıkların ve anormalliklerin teşhisinde kullanılan bir yöntemdir. Doktorlar kemiklerde kanser ya da diğer patolojik durumları belirlemek için bu testi uygularlar. Biyopsi işlemi kemikten doku örneği alınmasını içerir ve mikroskop altında detaylı analiz yapılmasını sağlar. İki ana biyopsi türü vardır:

  • İğne biyopsisi: Lokal anestezi altında gerçekleşir ve özel bir iğne ile doku örneği alınır.
  • Açık biyopsi: Genel anestezi gerektirir ve cerrahi bir prosedürle kemikten doku çıkarılır.

Kemik Biyopsisi Neden Gerekli Olabilir?

Kemik biyopsisi doktorların çeşitli sağlık sorunlarını belirlemelerine olanak tanır. Bu işlemle ilgili temel gereklilikler şunlardır:

  • Kemikteki ağrının veya hassasiyetin nedenlerini anlamak.
  • Röntgen sonuçlarında ortaya çıkan anormallikleri detaylıca incelemek.
  • Kemik dokusundaki tümörlerin iyi huylu mu yoksa kötü huylu mu olduğunu saptamak.

Ayrıca açıklanamayan kemik enfeksiyonları veya iltihaplanmaların kaynağını bulmak için de bu yönteme başvurulur.

Kemik Biyopsisi Riskleri Nelerdir?

Kemik biyopsisi işlemi sırasında çeşitli riskler mevcuttur. Bu komplikasyonlar genellikle prosedürün doğası ve kişinin sağlık durumu ile ilgilidir. İşlem sonrası bazı hastalar biyopsi yapılan bölgede morarma ve rahatsızlık hissedebilirler. Ayrıca nadiren de olsa kemik kırığı gibi ciddi komplikasyonlar gelişebilir. Biyopsi yapılan bölgeden uzun süreli kanama yaşanması da mümkündür. Enfeksiyon riski özellikle biyopsi alanı yakınında veya kemikte oluşabilir. Bu tür durumlar hastanın genel sağlık durumuna ve işlemin nasıl yapıldığına bağlı olarak değişkenlik gösterir.

Kemik Biyopsisi Öncesinde Nasıl Hazırlanmalıyım?

Kemik biyopsisi öncesi hazırlık süreci işlemin güvenliği ve başarısı için önem taşır. İlk olarak sağlık uzmanınız işlem hakkında sizi bilgilendirecektir ve bu süreçte onay formunu imzalamanız gerekecektir. Formu imzalamadan önce içeriğini dikkatle okumanız ve anlamadığınız noktaları sorgulamanız önemlidir.

Sağlık geçmişiniz ve fiziksel durumunuzun değerlendirilmesi işlemden önce yapılacak standart prosedürler arasındadır. Bu değerlendirme genel sağlık durumunuzun biyopsi için uygun olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılır. Ayrıca kan testleri ve diğer tanı testleri işleme hazırlık kapsamında istenebilir.

Özellikle alerjiler konusunda açık ve net bilgi vermeniz gerekmektedir:

  • İlaçlara
  • Latekse
  • Bandaj malzemelerine
  • Lokal ve genel anesteziye karşı herhangi bir alerjiniz varsa bunları belirtin.

Kullandığınız tüm ilaçları ve takviyeleri sağlık uzmanınıza bildirin:

  • Reçeteli ilaçlar
  • Reçetesiz ilaçlar
  • Bitkisel takviyeler

Ayrıca kanama bozuklukları hikayeniz varsa veya kan sulandırıcı ilaçlar kullanıyorsanız bu bilgileri paylaşmanız önemlidir. İşlemden önce bu ilaçların kullanımına ara vermeniz gerekebilir.

Hamilelik durumunuzu da mutlaka sağlık uzmanınıza bildirin. Genel anestezi altında yapılacak bir işlem öncesinde özellikle işlemden 8 saat önce hiçbir şey yememeniz veya içmemeniz istenecektir. Ayrıca işlemden önce alacağınız sakinleştiricinin etkileri nedeniyle eve dönüş için bir yakınınızın size eşlik etmesi gerekecektir.

Kemik Biyopsisi Nasıl Yapılır?

Kemik biyopsisi işlemi hastanın ayakta tedavi veya yatarak tedavi görmesi durumuna bağlı olarak değişebilir. İşlem sırasında kullanılacak anestezi tipi bölgesel ya da genel olabilir. Lokal anestezi uygulandığında biyopsi yapılan bölge uyuşur ve hasta işlem sırasında uyanık kalır. Genel anestezi altında ise hasta uyutularak işlem gerçekleştirilir. Bu aşamalar doktorunuzun tercihlerine ve hastanın sağlık durumuna göre belirlenir.

İşlem adımları şu şekildedir:

  • Hastanın özel bir giysi giymesi istenebilir.
  • IV yoluyla ilaç verilebilir.
  • Hastanın işleme uygun pozisyona yerleştirilmesi sağlanır.
  • Biyopsi yapılacak bölge antiseptik solüsyonla temizlenir.
  • Lokal anestezi uygulanabilir; bu durumda iğne batma hissi oluşabilir.
  • Uzman tarafından küçük bir kesik açılır ve biyopsi iğnesi yerleştirilir.
  • Eğer uyanıksanız biyopsi sırasında hafif bir baskı hissedebilirsiniz.
  • İğne çıkarıldıktan sonra kanama durana kadar baskı uygulanır.

Sonrasında sağlık uzmanınız kesik bölgeyi dikiş veya cilt yapıştırıcı şeritlerle kapatabilir. İşlem tamamlandıktan sonra steril bir bandaj veya pansuman uygulanır ve alınan kemik örneği laboratuvara gönderilir.

Kemik Biyopsisi Sonrası Süreç Nasıldır?

Kemik biyopsisi sonrası süreç uygulanan anesteziye bağlı olarak farklılık gösterir. İşlem tamamlandıktan sonra hastalar genellikle gözlem altına alınır. Dinlenme odasında vital belirtileri; kan basıncı nabız ve solunum izlenir. Normale dönüş ve tam uyanıklık sağlandığında hastanın ya hastane odasına transferi gerçekleşir ya da evine gönderilir. Eve dönüldüğünde biyopsi yapılan bölge temiz ve kuru tutulmalıdır. Sağlık profesyoneli tarafından verilen talimatlara uygun şekilde banyo yapılmalıdır. Biyopsi bölgesi genellikle işlem sonrası hassaslaşır ve birkaç gün boyunca ağrılı olabilir. Ağrı yönetimi için doktorun önerdiği ağrı kesiciler kullanılmalıdır. Özellikle aspirin gibi kanama riskini artırabilecek ilaçlardan kaçınılmalıdır. Biyopsi bölgesindeki dikişler varsa bu dikişler bir sonraki kontrolde çıkarılacaktır. Eğer yapışkan bantlar kullanıldıysa bunlar kuru tutulmalı ve genellikle birkaç gün içinde kendiliğinden düşecektir.

Biyopsi sonrası dikkat edilmesi gereken durumlar:

  • Ateş veya titreme
  • Biyopsi bölgesinde kızarıklık, şişlik, kanama veya başka akıntılar
  • Biyopsi bölgesinde artan ağrı

Kemik Biyopsisi Komplikasyonları Nelerdir?

İğne biyopsisi bazı komplikasyonlarla ilişkilendirilebilir. Bu durumlar genellikle nadir görülse de farkındalık önemlidir. İlk olarak biyopsi yapılan bölgede kanama meydana gelebilir. Bu durum özellikle kan pıhtılaşma sorunları olan hastalarda riski artırabilir. İkinci olarak enfeksiyon riski vardır. Steril koşullar altında yapılmayan işlemler bu riski yükseltir. Üçüncü bir risk ise sinir veya kan damarlarında oluşabilecek hasardır. Bu hasar bazen kalıcı sorunlara yol açabilir.

  • Biyopsi bölgesinde kanama
  • Enfeksiyon
  • Sinir veya kan damarı hasarı

Ayrıca kemik kırığı da olası bir komplikasyondur. Bu özellikle zayıf kemik yapısına sahip bireylerde görülebilir. Son olarak biyopsi alanından kan veya sıvı gelmesi bölgede sıcaklık veya şişlik ateş ve ağrı gibi belirtiler de gözlenebilir. Bu belirtiler ortaya çıktığında vakit kaybetmeden doktora başvurmak gereklidir.

Kemik Biyopsisi Avantajları Nelerdir?

İğne biyopsisi kemik biyopsilerinde önemli avantajlar sağlar. Öncelikle bu yöntem açık biyopsiye eşdeğer tanısal sonuçlar sunarak hastalığın ciddiyetini doğru bir şekilde belirler. Ayrıca daha az invazif olması nedeniyle enfeksiyon riskini azaltır ve iyileşme süresini kısaltır. İşlem süresince hastanın konforunu artırır ve daha az rahatsızlık hissetmesini sağlar.

Sıkça Sorulan Sorular

Kemik Biyopsisi Nedir? Nasıl Yapılır? Neden Yapılır? sikca sorulan sorular

Kemik biyopsisi neden yapılır?

Kemik biyopsisi kemik tümörü şüphesi bulunan hastalara kesin tanı koymak amacıyla yapılır. Bu işlem sayesinde tümörün iyi huylumu yoksa kötü huylu mu olduğu belirlenebilir. Dahası kemikteki tümör tipini net olarak saptamak için de gereklidir. Böylece tedavi süreci daha etkin bir şekilde planlanabilir. Her ne kadar bu süreç hasta için zorlayıcı olabilse de doğru teşhisin konulması tedavinin başarısını artırır.

Kemik biyopsi ne kadar sürer?

Kemik iliği biyopsisi genellikle beş dakika sürer. İşlem sırasında özel bir iğne kullanılır ve bu süreç lokal anestezi ya da sedasyon ile gerçekleştirilir. İşlem sırasında hasta rahat bir durumda tutulur böylece minimal rahatsızlık hissedilir. Toplam süreç hastanın durumuna ve işlemin özelliklerine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Ancak genel olarak bu işlem kısa sürede tamamlanır.

Kemik biyopsi işlemi nasıl yapılır?

Kemik biyopsi işlemi özel bir iğne kullanılarak yapılır. İlk olarak iğne kemik dokusuna nüfuz eder. Sonra kemik iliği bulunan alana doğru ilerler. Bu aşamada doktor belirli bir bölgeden kemik iliği örneği toplar. İşlem sırasında alınan doku mikroskop altında incelenmek üzere hazırlanır. Bu yöntem çeşitli kemik hastalıklarının teşhisinde kritik öneme sahiptir. İşlem genellikle lokal anestezi altında gerçekleştirilir ve hastanın rahatı ön planda tutulur.

Kemik Patolojisi kaç günde çıkar?

Kemik iliği biyopsisinin patoloji sonuçları genellikle bir hafta ile 10 gün arasında belli olur. Bu süreç tıbbi analizlerin titizlikle yapılmasını gerektirir. Dolayısıyla hastalar ve doktorlar sonuç için bu zaman dilimini beklemelidir.

Ek Kaynaklar ve Dökümanlar

https://ozgurkilickesmez.com/wp-content/uploads/2024/07/Bone-Biopsies.pdf

https://ozgurkilickesmez.com/wp-content/uploads/2024/07/CT-Guided-Biopsy-of-Bone.pdf

Vaka Örnekleri