Penil Doppler, erektil fonksiyon bozukluğunun nedenini belirlemek amacıyla penisteki arter ve ven kan akımının ultrason ile ölçülmesidir. Çoğunlukla farmakolojik uyarı sonrası yapılan bu işlem, damar tıkanıklığı veya venöz kaçak gibi sorunları ortaya çıkarır.

Penil Doppler uygulama yöntemi, jel sürülerek yüksek frekanslı ultrason probu ile kavernosal arterlerde sistolik ve diyastolik hız ölçümü yapılmasını içerir. Gerekli durumlarda vazodilatör enjeksiyonu uygulanarak kan akımı yanıtı değerlendirilir.

Penil Doppler endikasyonları arasında erektil disfonksiyonun nedenini ayırt etme, travma sonrası damar bütünlüğünü inceleme ve cerrahi öncesi hemodinamik değerlendirme yer alır. İşlem noninvazivdir ve güvenli bir tetkiktir.

Penil Doppler sonrası hasta takibi, işlem sonrası minimal ağrı veya rahatsızlık açısından gözlem ile sınırlıdır. Bulgular üroloji uzmanı tarafından analiz edilir ve tedavi planı buna göre düzenlenir; gerektiğinde ek tetkikler yapılır.

Prof. Dr. Özgür KILIÇKESMEZ

Girişimsel Radyoloji / Girişimsel Nöroradyoloji

Prof. Dr. Kılıçkesmez, Türk Radyoloji Yeterlilik Belgesi, Türk Girişimsel Radyoloji Yeterlilik Belgesi, Strok (inme) tedavisi sertifikasyonu ve Avrupa Girişimsel Radyoloji Boardu (EBIR) sahibidir. Akademik geçmişinde, 2008 yılında Siemens Radyoloji Birincilik Ödülü’nü kazanmıştır.

Özgeçmiş Ödüller Yorumlar

Özgeçmiş Makaleler

Ödüller Yorumlar

Penil Doppler Ultrason Nedir?

Penil Doppler Ultrasonu penisteki kan akışı sorunlarını teşhis etmek için özel olarak geliştirilmiş bir görüntüleme yöntemidir. Ereksiyon bozukluğu (ED) gibi durumların değerlendirilmesinde oldukça önemli bir rol oynar. Doppler teknolojisi ile geleneksel ultrasonu birleştirerek penil damar sisteminin hem anatomik hem de hemodinamik analizini sağlar. Özellikle vaskülojenik nedenlere bağlı ED vakalarının tanısında arteriyel yetmezlik veya venöz kaçağı belirlemede kullanılır.

İşlem sırasında genellikle korpus kavernozuma enjeksiyon yoluyla bir vazodilatör ilaç verilir. Bu sayede yapay bir ereksiyon sağlanarak penil damarların kan akışı izlenir. Ultrason probu yardımıyla ölçülen bazı temel parametreler ED’nin nedenini anlamaya yardımcı olur:

• Tepe Sistolik Hız (PSV): Arterlerden maksimum kan akış hızını gösterir. Normal değerlerin altında olması arteriyel yetmezliği düşündürür.
• Son Diyastolik Hız (EDV): Kalp atışından sonra penisten dışarı çıkan kan miktarını ifade eder. Normal değerlerin üzerinde olması venöz kaçağı işaret eder.
• Direnç İndeksi (RI): PSV ve EDV parametrelerinden elde edilen bu indeks damar bütünlüğünü analiz eder.

Penil Doppler Neden Kullanılır?

Penil Doppler ultrasonu çeşitli penil hastalıkların teşhisinde önemli bir rol oynar. Özellikle erektil disfonksiyon Peyronie hastalığı ve penis fibrozu gibi durumların değerlendirilmesinde sıkça kullanılır. Bu tanı yöntemi penisteki damar akışını ölçerek rahatsızlıkların kaynağını ve etkilerini ortaya koyar.

• Erektil Disfonksiyon (ED): Erektil disfonksiyon durumlarında Penil Doppler arteriyel ve venöz sorunları ayırt etmek için kullanılır. Damar genişletici bir ilaç ile tetiklenen ereksiyon sırasında penisteki kan akışı değerlendirilir. Arteriyel kan akışını belirlemek için pik sistolik hız (PSV) ölçülür; 25 cm/sn altında olması arteriyel yetmezlik göstergesidir. End diyastolik hız (EDV) ise venöz kaçağı değerlendirmek için kullanılır. EDV’nin 5 cm/sn üzerinde olması venöz kaçak ihtimalini artırır.
• Peyronie Hastalığı: Peyronie hastalığında Doppler ultrason penil doku içinde oluşan fibröz plakları belirler ve bu plakların erektil fonksiyon üzerindeki etkisini değerlendirir. Plakların kalsifiye olup olmadığını tespit etmek tedavi kararlarını yönlendirebilir. Elde edilen veriler özellikle plak eksizyonu veya penis protezi gibi tedaviler planlanırken önem taşır.
• Penis Fibrozu: Penis fibrozu olan hastalarda Doppler ultrasonu dokunun elastikiyetindeki değişiklikleri saptar. Tunika albuginea gibi dokularda skar veya fibrozis tespiti erektil fonksiyonu etkileyebilir. Doppler fibrozisin derecesini belirlemeye ve cerrahi müdahale gerekliliğini değerlendirmeye yardımcı olur.

Penil Doppler Ultrason Nasıl Yapılır?

Penil Doppler ultrasonu adım adım uygulanan bir işlemdir. Bu işlemin aşamaları şunlardır:

• Hazırlık: Hasta sırt üstü yatar pozisyonda hazırlanır ve işlem öncesi herhangi bir vazodilatör ilaç almadığından emin olunur. Ayrıca cinsel aktiviteden uzak durulması önerilir. Bu aşama komplikasyonları önlemek açısından önem taşır.
• Temel Ultrason: İşlemin başlangıcında gevşek haldeki peniste temel Doppler ultrason yapılır. Ultrason probu su bazlı bir jel yardımıyla penil şafta uygulanarak kan akışını kaydeder. Bu adım damar yapısı hakkında önemli veriler sunar.
• Vazodilatör Enjeksiyonu: Temel ultrason sonrasında penisin korpus kavernozumuna ince bir iğne yardımıyla vazodilatör enjeksiyonu yapılır. Kullanılan ilaç (genellikle prostaglandin E1 veya papaverin) penise kan akışını artırarak ereksiyona neden olur. Enjeksiyon penisin tabanına veya orta şaftına yapılır.
• Ereksiyonun İzlenmesi: Enjeksiyondan sonra ereksiyonun oluşması için 5 ila 10 dakika beklenir. Ereksiyon gözlenir ve rahatsızlık varsa kontrol edilir. Gerekirse ikinci bir doz uygulanabilir.
• Dinamik Ultrason Muayenesi: Ereksiyon sağlandıktan sonra ultrason probu penisin uzunluğu boyunca hareket ettirilerek kan akışı değerlendirilir. Pik sistolik hız (PSV) son diyastolik hız (EDV) ve direnç indeksi (RI) gibi parametreler ölçülür. Bu aşama arteriyel giriş ve venöz çıkış fonksiyonlarını anlamada yardımcı olur.

Penil Doppler’in Riskleri veya Yan Etkileri Nelerdir?

Penil Doppler ultrasonu genellikle güvenli bir işlem olarak kabul edilse de bazı riskler ve yan etkiler içerebilir. Bu riskler çoğunlukla kan akışını artırmak için kullanılan farmakolojik ajanlardan kaynaklanır. İşlem sırasında ilaç enjeksiyonu sebebiyle rahatsızlık hissi oluşabilir. Yan etkiler hafif rahatsızlıklardan ciddi komplikasyonlara kadar uzanabilir.

Yaygın Yan Etkiler:

• Enjeksiyon Bölgesinde Ağrı: Penis dokusuna enjekte edilen ilaçlar bazen kısa süreli ağrıya neden olabilir. Prosedür sırasında kullanılan prostaglandin E1 veya papaverin gibi ilaçlar enjeksiyon yerinde geçici bir rahatsızlık hissi yaratabilir. Bazı kişilerde özellikle kan sulandırıcı ilaçlar kullanıyorlarsa enjeksiyon bölgesinde morarma veya hafif kanama olabilir.
• Baş Dönmesi: İlaç enjeksiyonunun ardından bazı kişilerde kısa süreli baş dönmesi veya sersemlik görülebilir. Bu yan etki genellikle hızla geçer ve kalıcı bir sorun oluşturmaz.

Ciddi Komplikasyonlar:

• Priapizm: Penil Doppler’in nadir ancak en ciddi komplikasyonu priapizmdir. Priapizm dört saatten fazla süren uzun ve ağrılı bir ereksiyon olarak tanımlanır. Bu durum testin ardından kan akışının normalleşmemesi nedeniyle oluşur ve derhal tıbbi müdahale gerektirir. Priapizm tedavi edilmezse doku hasarına yol açabilir.

Penil Doppler Testinden Sonra Ne Olur?

Penil Doppler testinden sonra bazı talimatlara uyulması büyük önem taşır. İlk olarak çoğu kişi günlük aktivitelerine işlemden hemen sonra dönebilir. Yalnızca uzun süreli ereksiyon gibi bir sorun yaşanmazsa klinikten çıkmak güvenlidir. Enjeksiyon bölgesinde hafif rahatsızlık veya morarma oluşabilir; bu durum genellikle kısa sürede geçer. Ek olarak test günü cinsel ilişkiden ve mastürbasyondan kaçınılması önerilir. Bu önlem yeni incelenen dokular üzerindeki yükü azaltmaya yardımcı olur. Ayrıca vazodilatör ilaçlardan kaçınılması önem taşır çünkü bunlar uzun süreli ve ağrılı ereksiyonlara yol açabilir. Bu kapsamda Viagra Cialis veya Levitra gibi ilaçlar testten önce veya sonra 24 saat boyunca alınmamalıdır.

• Testten önce veya sonra 24 saat boyunca penis enjeksiyonu yapılmamalıdır.
• Priapizm (uzun süreli ereksiyon) riski için dikkatli olunmalıdır.
• Fiziksel aktiviteler 3-4 saati aşan bir ereksiyon yaşanırsa bunu azaltmaya yardımcı olabilir.

Normalde test sonrası ereksiyon 1-2 saat içinde kendiliğinden sonlanır; ancak üç saati geçen durumlarda hemen bir doktora başvurmak gerekir. Merdiven çıkmak gibi fiziksel aktiviteler bazı durumlarda rahatlama sağlayabilir.

Penil Doppler Yaptıranların Yorumları

Prof. Dr. Özgür Kılıçkesmez’in yorumları için Google Maps ya da Doktortakvimi‘ne göz atabilirsiniz.

Sıkça Sorulan Sorular

Penil Doppler ne kadar sürer?

Penil Doppler ultrasondan genellikle 15 ila 30 dakika kadar sürüyor. İlk olarak penis flasik durumdayken bir değerlendirme yapılıyor. Ardından bir ereksiyon oluşturmak için damar genişletici bir iğne yapılıyor. Sonrasında kan akışını değerlendirmek için belirli aralıklarla (genellikle 5, 10, 15 ve 20 dakika sonra) Doppler ölçümleri alınıyor. Toplam süre uygulanan protokole ve hastanın tepkisine bağlı olarak değişiklik gösterebiliyor.

Penil Doppler acıtır mı?

Penil Doppler ultrason genelde ağrılı bir işlem değildir. Bu işlem sırasında penise kan akışını artırmak için bir ilaç enjekte ediliyor bu da kısa süreli, hafif bir rahatsızlık hissi yaratabiliyor. Bazı erkekler bu sırada geçici bir baş dönmesi de yaşayabilir. Ultrason kısmı ise tamamen invazif değil yani ağrı vermemesi bekleniyor. Ancak çok nadir durumlarda sinir problemleri olan bazı hastalar enjeksiyondan sonra birkaç saat süren şiddetli bir ağrı hissedebiliyor. Bu gibi durumlarda ağrının yoğunluğu kontrol altına alınmaya çalışılıyor.

Penil Doppler nerede yapılır?

Penil Doppler ultrasonografi genellikle radyoloji kliniklerinde ve görüntüleme merkezlerinde yapılmaktadır. Bu test penil kan akışını değerlendirmek için uzmanlaşmış cihazlarla donatılmış sağlık kuruluşlarında gerçekleştirilir. Özellikle erektil disfonksiyon tanısı ve tedavisinde kullanılır.

Penil renkli Doppler ne demek?

Penil renkli Doppler ultrasonografisi penis içerisindeki kan akışını değerlendiren bir görüntüleme yöntemidir. Genellikle erektil disfonksiyon, priapizm ve penis yaralanmaları gibi durumların incelenmesinde kullanılır. Bu işlem penis damarlarını görüntülemek için yüksek frekanslı bir transdüser kullanarak yapılır ve çoğunlukla ereksiyon sağlanması için bir ilaç verildikten sonra gerçekleştirilir. Elde edilen veriler arasında zirve sistolik hız ve son diyastolik hız gibi parametreler yer alır; bu da damarsal yeterlilik ve venöz kaçak olup olmadığını belirlemeye yardımcı olur.

Penil doppler sgk karşılıyor mu?

Penil Doppler ultrasonu erektil disfonksiyonun nedenlerini belirlemek için kullanılan bir tanı yöntemidir. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) bu tür tanı işlemlerini genellikle karşılamaktadır. Ancak SGK’nın ödeme koşulları ve kapsamı zamanla değişebileceğinden güncel bilgiler için SGK’nın resmi web sitesini veya ilgili sağlık kuruluşlarını kontrol etmek önemlidir. Ayrıca penil protez ameliyatları gibi tedavi yöntemlerinin SGK tarafından karşılanıp karşılanmadığına dair bilgiler de mevcuttur.

Doppler hangi doktor çeker?

Doppler ultrasonografi genellikle radyoloji uzmanları tarafından gerçekleştirilir. İşlem sonrasında elde edilen görüntüler ve veriler ilgili uzman hekimlere raporlanır.

Prof. Dr. Özgür KILIÇKESMEZ

Interventional Radiology and Neuroradiology Speaclist Prof. Dr. Özgür Kılıçkesmez graduated from Cerrahpaşa Medical Faculty in 1997. He completed his specialization at Istanbul Education and Research Hospital. He received training in interventional radiology and oncology in London. He founded the interventional radiology department at Istanbul Çam and Sakura City Hospital and became a professor in 2020. He holds many international awards and certificates, has over 150 scientific publications, and has been cited more than 1500 times. He is currently working at Medicana Ataköy Hospital.